دولت ها برای مبارزه با پدیده قاچاق راهکارهایی طراحی و اجرا می کنند. از این راهکارها در داخل کشور می توان به کنترل شدید مرزها، طرح ایران کد، طرح شبنم و امثال آن اشاره کرد.
طرح شبنم یا همان (طرح شبکه بازرسی و نظارت مردمی) به پیشنهاد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز توسط وزارت صنعت، معدن، تجارت برای نشان دادن اصالت کالاهای وارداتی و با کیفیت بودن کالاهای تولید داخل طراحی و توسط نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، شورای اصناف و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در حال اجرا و پیگیری است.
این طرح از چند مرحله تشکیل شده است. مرحله اول این طرح در آبان ماه سال ۹۰ برای کالاهای وارداتی اجرا شد به این صورت که برچسب طرح شبنم برای محصولات وارداتی در مبادی ورودی کشور الصاق شوند. این الصاق برای این بود که از آبان ماه سال گذشته به بعد دیگر هیچ کالای بدون بارکد طرح شبنم به کشور وارد نشود تا محصولات وارداتی که قبل از آن به کشور وارد شده اند و در سطح بازار عمده فروشی و خرده فروشی در حال فروش هستند به این بارکد مجهز شوند.
مرحله دوم نیز از اردیبهشت ماه سال ۹۱ آغاز شد. مرحله ای که باز درگیر کالاهای وارداتی بود. کالاهایی که قبل از اجرای مرحله اول به کشور وارد شده و دارای برچسب طرح شبنم نبوده اند. در این مرحله دیگر وارد کنندگان دخیل نبوده و بیشتر حجم کار توسط فروشندگان و بنکداران صورت گرفت.
برای اجرای این مرحله دارندگان کالاهای وارداتی باید فهرست موجودی کالاهای خود را به اتحادیه وابسته ببرند تا برای تک تک محصولات یک بارکد مجزا صادر شود. این مرحله قرار بود تا پیان آذر ماه نهایی شود و دارندگان کالاهایی که برچسب نداشته باشند جریمه شوند اما این زمان تا ابتدای بهمن ماه افزایش یافت و برخی کالاها از لیست دریافت برچسب خارج شدند.
شانزدهم دی ماه سال ۹۱ اعلام شد که مرحله سوم این طرح اجرا می شود. مرحله ای که برای محصولات داخلی بوده و محصولات باکیفیت داخلی باید برچسب شبنم دریافت کنند تا قابل شناسایی از محصولات بی کیفیت باشند.
انجام تمام این مراحل برای جلوگیری از قاچاق انجام شد و در پایان هر مرحله به گفته مسئولان طرح، بازرسان اداره اصناف از مغازه ها و انبارها سرکشی کردند تا پیگیر محصولات بدون برچسب شبنم و درست اجرا شدن طرح در سطح واردات و عرضه باشند. لازم به ذکر است که تمام الصاق ها توسط مسئولان امر انجام می شود و هیچ بارکدی به وارد کننده یا فروشنده داده نمی شود.کالای بدون کد شبنم قاچاق محسوب می‌شود
در این رابطه قائم مقام وزیر صنعت معدن تجارت گفت: کالای بدون کد شبنم قاچاق محسوب می‌شود و اعطای لفظ قاچاق تنهای برای کالاهای وارداتی نیست و کالاهای تولید داخل که کیفیت مطابق استاندارد را نداشته باشند نیز قاچاق محسوب می‌شوند.
مفتح افزود: برنامه مبارزه با قاچاق تنها منوط به مرزها و مبادی وارداتی نیست. مبارزه با قاچاق کالا نیز باید در سطح بازار اجرایی و عملی شود که در حال حاضر به این مهم دست یافته‌ایم.
او خاطر نشان کرد: در حال حاضر این کدها توسط چهار اپراتور، ۱۱۰ کارگزار و ۱۰ هزار نصاب بیش از یک سال است که صادر و الصاق می‌شوند. فاز دوم به دنبال آن است که تمام کالاهای کف بازار را در طرح شبنم قرار دهد. ما با این دید که تمام کالاهای سطح بازار قاچاق نیستند کد شبنم را برای آن‌ها صادر می‌کنیم و در پایان فاز دوم کالاهایی که کد شبنم نداشته باشند قاچاق محسوب می‌شوند.
شبنم راهی برای تشخیص اصالت کالا
در همین رابطه معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز گفت: یکی از آفت‌های اصلی اقتصادی عدم شفاف سازی در بحث کالا است که طرح شبنم یکی از این ممیزی ها برای تشخیص اصل بودن کالا که از مبادی قانونی وارد می‌شود به اجرا درآمده است.
مهدی ابویی اظهار کرد: با اجرای طرح شبنم مردم از اصل بودن و غیر قاچاق بودن کالا اطمینان حاصل می‌کنند. استفاده از کالای قاچاق در کنار آسیب‌های اقتصادی تبعات اجتماعی و امنیتی نیز به دنبال دارد.
وی خاطرنشان کرد: در اجرای این طرح به دنبال آن هستیم تا از تولید ملی و سرمایه مردم حمایت کنیم و دست سودجویان را از سرمایه مردمی کوتاه کنیم که اجرای با کیفیت این طرح مستلزم همکاری مردم برای عدم خرید کالای بدون کد رهگیری است.
وی گفت: با وجود حجیم بودن و پیچیدگی طرح ارزیابی‌های مثبتی از اجرای آن داشته‌ایم و تنها مشکل بزرگ عدم اطلاع رسانی درست در هر مرحله اجرایی است که عدم این اطلاع رسانی باعث شده فضایی را برای سودجویان ایجاد کنیم. در همین رابطه کمیته اطلاع رسانی برای اطلاع رسانی به عموم مردم که از خریداران و عرضه کنندگان هستند تشکیل داده‌ایم.
تولیدکنندگان داخلی هم نمی توانند محصول بی کیفیت را به بازار عرضه کنند
در این باره رئیس شورای اصناف نیز گفت: با طرح شبنم مشکل قاچاق حل خواهد شد و باید همه جانبه از این طرح حمایت شود. این طرح برای عدم ورود قاچاق و حمایت از تولید ملی اجرا می‌شود.
حمایت از تولید ملی و عدم ورود کالای قاچاق باعث رفع بیکاری در کشور می شود. در حال حاضر ۶۰۰ هزار واحد تولیدی کوچک در کشور در حال فعالیت هستند که از این تعداد ۴۰۰ هزار واحد دارای پروانه و مابقی بدون پروانه به فعالیت می‌پردازند که این طرح باعث شده تمامی واحدها دارای پروانه کسب شوند و کالاها و محصولاتی را که عرضه می‌کنند در طرح شبنم قرار گیرند.
با این طرح دیگر تولیدکنندگان نمی توانند محصول بی کیفیت را به بازار عرضه کنند زیرا در حالی که محصول قاچاق، بی کیفیت و خارجی به کشور وارد نمی‌شود تولیدکنندگان داخلی باید تماما نیاز مردم را رفع کنند تا مردم دیگر به سمت کالاهای خارجی نروند.
پاسخ بدهید